UWAGA! Dołącz do nowej grupy Gdynia - Ogłoszenia | Sprzedam | Kupię | Zamienię | Praca

Oksywie

Dzielnice

Oksywie (w kaszubskim Òksëwié, w niemieckim Oxhöft) to niezwykle malownicza nadmorska dzielnica Gdyni, która sąsiaduje z kilkoma innymi częściami tego tętniącego życiem miasta. Od północy graniczy z Babimi Dołami, od zachodu z Obłużem, a od południa z Śródmieściem. Na wschodzie Oksywie styka się natomiast z brzegiem Morza Bałtyckiego, co czyni tę okolicę wspaniałym miejscem do wypoczynku.

Granice Oksywia są wytyczone od północy ulicą Zieloną, prowadzącą do skrzyżowania z ulicą płk. Dąbka. Następnie granica ruchu przebiega wzdłuż ulicy płk. Dąbka aż do ulicy Benisławskiego, a dalej przez ulicę Benisławskiego do ulicy Śmidowicza. Na południu granica biegnie ulicą Śmidowicza aż do brzegu morza, a od wschodu granicą Oksywia jest sama linia brzegowa, tworząc piękną i naturalną przestrzeń.

Interesujący jest również fakt, że wieś duchowna Oksywa istniała w II połowie XVI wieku w powiecie puckim, na terenie województwa pomorskiego, co podkreśla bogatą historię tego regionu. Oksywie jest więc nie tylko pięknym miejscem, ale także lokalizacją o znaczącej wartości historycznej i kulturowej.

Geneza nazwy

Nazwa Oksywie pojawiała się w dokumentach już od XII wieku, co świadczy o jej wielowiekowej tradycji.

Przypuszcza się, że pochodzi ona od staroskandynawskiego terminu oxihoved, który tłumaczy się jako głowa wołu. Interpretacja ta może odnosić się do charakterystycznego kształtu Kępy Oksywskiej.

W historycznych zapiskach zachowały się różne formy nazwy, takie jak: Oxsiua, Oxive, Okciua, Oxue, Oxivia, Oxiuia, Oxiwia, Oxiew, Oxivija.

Kolejna hipoteza dotycząca pochodzenia tej nazwy odnosi się do terminu „okno solne”. Biorąc pod uwagę obecność pod powierzchnią ziemi złóż soli, możliwe, że istniało tutaj źródło solne.

Charakterystyka ogólna i historia

Oksywie to jedna z najstarszych osad na terenie Gdyni, która w przeszłości była miejscem licznych ciałopalnych cmentarzysk pogańskich. Przez wieki ten obszar stał się świadkiem ważnych narodowych wydarzeń. W pierwszych dniach II wojny światowej, między 10 a 19 września 1939 roku, trwała obrona Kępy Oksywskiej, a niemieckie wojska zmieniły nazwę dzielnicy na Oxhöft. Następnie, pomiędzy 28 marca a 5 kwietnia 1945 roku, Oksywie stanowiło ostatni bastion oporu Niemców w okupowanej Gdyni, stawiając opór nacierającej Armii Czerwonej.

W 2015 roku nadmorskie wybrzeże zyskało nowe oblicze dzięki budowie opaski brzegowej o długości 1,7 km, która zrealizowano kosztem 19 mln zł. Projekt ten pełni funkcję promenady i zapewnia dostęp do wybrzeża od Kolonii Rybackiej (wejście nr 5).

W dzielnicy można znaleźć wiele interesujących obiektów, w tym:

  • poniemiecką torpedownię „Formoza”,
  • Akademię Marynarki Wojennej, umiejscowioną w klasycystycznych budynkach Zespołu Dowództwa Floty (bud. 1924–1930),
  • najstarszą budowlę w Trójmieście – Kościół św. Michała Archanioła, ufundowany w 1224 roku przez Świętopełka, z zachowaną do dziś ścianą zachodnią najstarszej części, otoczony od wieków cmentarzem, który po raz pierwszy wzmiankowano w 1687 roku,
  • dwie koleje linowo-terenowe na klifie oksywskim – pierwsza z nich prowadzi do plaży, koło pętli autobusu 152, jest to kolej jednowagonowa, wykorzystywana do transportu ryb oraz sprzętu, a nie do przewozu ludzi, druga kolej, znajdująca się około 1,4 km na północ w Kolonii Rybackiej w Babich Dołach, jest nieczynna,
  • Mauzoleum Gustawa Orlicz-Dreszera,
  • Centrum Techniki Morskiej,
  • zabytkowy betonowy schron (bunkier) T-750 z czasów II wojny światowej usytuowany u zbiegu ulic płk. Dąbka, Dickmana i Bosmańskiej (podobny obiekt dostępny jest przy ul. Polskiej, należący w przeszłości do Zarządu Morskiego Portu Gdynia i stosowany jako strzelnica).

Warto podkreślić, że imię dzielnicy nosił polski okręt rakietowy ORP Oksywie. W 2020 roku ogłoszono przetarg na projekt budowy hali sportowej oraz dwóch boisk przy Szkole Podstawowej nr 33 przy ul. Godebskiego.

Przypisy

  1. Prusy Królewskie w drugiej połowie XVI wieku : suplement. Cz. 1, Mapy, plany, Warszawa 2021 r., k. 1.
  2. Biuletyn Informacji Publicznej Gdyni.
  3. Gdynia. Na Oksywiu przy SP 33 powstanie hala sportowa.
  4. Deweloper sprzedaje schron za złotówkę. Ma 500 m kw. powierzchni użytkowej i trzy kondygnacje.
  5. Zobacz, jak powstaje drugi gdyński bulwar.
  6. Wolna niedziela. Spacer oksywskim bulwarem.
  7. Od rybackiej wsi do nowoczesnego miasta. Migawki z przedwojennej Gdyni.
  8. Anna, Krzysztof Jakubowscy Pomorskie cmentarze, Gdańsk 2012 r., s. 54. ISBN 978-83-62129-73-7.
  9. www.gotenhafen.com.pl. gotenhafen.com.pl.
  10. 9 stycznia 1926 zniesiono gminę Oksywie włączając ją do wiejskiej gminy Gdynia (Dz.U. z 1926 r. nr 1, poz. 7), którą 4 marca 1926 przekształcono w miasto Gdynia.
  11. Dz.U. z 1926 r. nr 21, poz. 127.

Oceń: Oksywie

★★★★★
Średnia ocena:4.48 Liczba ocen:11