Gdynia Główna

---

Ruch pasażerski

Ruch pasażerski w Gdyni Głównej odgrywa ważną rolę w ogólnym układzie komunikacyjnym regionu. W ciągu ostatnich kilku lat stacja ta zyskała na znaczeniu, co widoczne jest w liczbach przedstawionych w tabelach.

Rok	Roczna wymiana	Wymiana pasażerska na dobę	Miejsce w Polsce
2017	11 400 000	31 200	9
2018	4 900 000	40 700	7
2019	–	30 300	9
2020	6 400 000	17 400	10
2021	8 400 000	22 900	7
2022	13 400 000	36 700	6

Historia

Gdynia Główna to miejsce o bogatej historii, sięgającej XIX wieku. Pierwszy dworzec kolejowy w tym mieście został otwarty 1 stycznia 1894. Początkowo był to jedynie przystanek z niewielką drewnianą poczekalnią, podstawowymi lampami oraz tablicą z nazwą miejscowości. Po upływie blisko dziesięciu lat, przystanek przeszedł istotne zmiany, zyskując ceglany budynek z kasami oraz prawdziwą poczekalnię, co pozwoliło Gdyni uzyskać tytuł stacji IV klasy.

W roku 1920, po przyłączeniu Gdyni do Polski oraz podjęciu decyzji o intensywnej budowie miasta i portu, znacząco zwiększył się ruch pasażerski. W związku z tym, w latach 1923–1926 powstał nowy, reprezentacyjny gmach według projektu Romualda Millera. Budowla była zrealizowana w stylu narodowo-dworkowym i uznawana jest za ukoronowanie tego stylu w polskiej architekturze kolejowej, łącząc jednocześnie cechy nowego prądu modernizmu. Dworzec został uroczyście otwarty 15 lipca 1926 i wyposażony w szereg udogodnień, takich jak kasy, toalety, przechowalnia bagażu, restauracja, księgarnia, punkt wymiany walut oraz zakład fryzjerski.

Obok głównego budynku wybudowano tzw. dworzec letni, do którego prowadziło przejście przypominające obecne połączenia między dworcami PKP a SKM. Przejście to wkrótce przystosowano do całorocznej obsługi podróżnych. Dworzec przeszedł modernizację i rozbudowę w 1938 r. Jednak w czasie II wojny światowej, w wyniku działań wojennych w 1945 r. budynek uległ zniszczeniu.

Rok później został jedynie prowizorycznie odbudowany, a w latach 1950–1959 zaprezentowano nową konstrukcję według projektu prof. Wacława Tomaszewskiego, który miał na koncie także projektowanie Domu Bawełny oraz gmachu Akademii Morskiej w Gdyni. Nowe budynki dworcowe były wyjątkowym połączeniem architektury socrealizmu z wcześniejszym modernizmem. W głównych przestrzeniach dworca zachowały się mozaiki z 1957 roku, które przedstawiają morski krajobraz, a także różne elementy związane z PKP, takie jak niebo z Pegazem. W sali restauracyjnej natomiast umieszczono malowidła sufitowe, na których przedstawiono symbole konstelacji i znaki zodiaku, a także mapy kontynentów, Europy, Polski oraz okolic Gdańska. Te dzieła sztuki powstały z pomocą artystów z gdańskiej PWSSP, pod kierunkiem prof. Juliusza Studnickiego.

W sierpniu 2008 roku budynek dworca został wpisany do rejestru zabytków, co podkreśla jego historyczne znaczenie. W tym samym czasie rozpoczęto modernizację stacji, która obejmowała m.in. przebudowę Dworca Głównego, zadaszenie peronów oraz usprawnienia w systemie sterowania ruchem kolejowym. W trakcie tych prac, w 2011 roku odkryto murowaną ścianę dworca z 1926 roku, o długości około 5 metrów. Istniała konieczność zachowania tego fragmentu, który został wkomponowany w nowo odnowione wnętrza.

Uroczyste otwarcie zmodernizowanego budynku dworca miało miejsce 6 czerwca 2012 roku. Cała inwestycja kosztowała 40,7 miliona złotych, a część funduszy pochodziła z unijnych źródeł. W 2020 roku, po trzecim przetargu od 2018 roku, wyłoniono projektanta oraz wykonawcę remontu Dworca Podmiejskiego, którym zostało konsorcjum firm T4B oraz MAXTO Technology. Ich oferta wynosząca 62,361 miliona złotych o niemal 3 miliony przekraczała zakładany budżet PKP SKM, który wynosił 59,409 miliona złotych. Planowane prace budowlane miały zainaugurować się jesienią 2021, a zakończyć do marca 2023. W nowo wyremontowanym obiekcie planowano utworzenie centrum zarządzania monitoringiem oraz systemem informacji pasażerskiej. Umowa na realizację tej inwestycji została podpisana 11 lutego 2021 roku.

Stacja

Perony

Kompleks stacji jest imponującym przykładem architektury, w skład którego wchodzi budynek Dworca Głównego, usytuowany przy pl. Konstytucji, oraz dołączone do niego kryte przejście, które prowadzi do Dworca Podmiejskiego, zlokalizowanego przy ulicy 10 Lutego. W bezpośredniej bliskości Dworca Głównego znajdują się zarówno stanowiska dla autobusów PKS, jak i pętla trolejbusowa oraz autobusowa.

Hala Dworca Głównego posiada dwa główne wejścia. Między nimi usytuowana jest przestrzeń, w której znajdują się kasy biletowe oraz różnorodne punkty gastronomiczne i handlowe. Bezpośrednio przy wejściu wschodnim znajduje się przejście podziemne, które prowadzi na wszystkie perony. Przeprowadzone na nowo większość punktów gastronomicznych zlokalizowanych jest w pobliżu tego wejścia. Dodatkowo, drugie przejście podziemne łączy Dworzec Podmiejski z peronem numer 1.

Stacja obsługuje semafory świetlne, a nastawnia dysponująca GO, położona w rejonie północnego końca peronów, jest uznawana za największy obiekt tego typu w Trójmieście. Gdynia Główna dysponuje pięcioma peronami, które są połączone przejściami podziemnymi. Pierwszy peron jest całkowicie zadaszony, natomiast pozostałe charakteryzują się zadaszeniem podzielonym na trzy segmenty – zejścia do przejścia podziemnego oraz dwie przeszklone wiaty peronowe, każda o długości około 50 metrów. Perony są umiejscowione pomiędzy budynkiem dworca a ulicą Morską, przy czym są numerowane od strony głównego budynku.

• Peron 1 (wysoki) obsługuje ruch pociągów SKM, gdzie pociągi jadą w kierunku Wejherowa po torze od strony dworca, a w stronę Gdańska po torze od strony ulicy Morskiej,
• Perony 2 i 3 (wysokie po zakończeniu modernizacji) zazwyczaj obsługują pociągi dalekobieżne dojeżdżające od strony Gdańska,
• Perony 4 i 5 (wysokie) obsługują pociągi dalekobieżne przyjeżdżające od strony Wejherowa.

Ruch pociągów

Stacja Gdynia Główna stanowi punkt początkowy lub końcowy dla większości pociągów dalekobieżnych przybywających z różnych części kraju w kierunku Trójmiasta oraz malowniczych miejscowości wypoczynkowych. Jest to również stacja początkowa dla regionalnych pociągów Regio, kierujących się do Helu oraz Kościerzyny. Umożliwia ona dojazd do portu lotniczego w Gdańsku.

Oprócz pociągów dalekobieżnych, przez stację tę przebiega również trasa trójmiejskiej SKM, która służy jako stacja przelotowa dla pociągów podmiejskich. W godzinach szczytu pociągi z kierunku Gdańska przeważnie kończą swoje kursy na stacjach Gdynia Chylonia lub Gdynia Cisowa. Alternatywnie, mogą kontynuować podróż w kierunku Rumi, która stanowi ostatnią stację na linii 250. Następnie pociągi przeszły na linię PLK nr 202, kursując z nieco zmniejszoną częstotliwością do Wejherowa, Lęborka oraz Słupska.

Połączenia

Z Gdyni Głównej pasażerowie mogą bez trudu dotrzeć praktycznie do każdego zakątka kraju:

W kulturze

Gdynia Główna Osobowa odegrała istotną rolę w polskiej kinematografii, szczególnie w kontekście pamiętnych produkcji. Przykładem tego może być to, że stacja została wykorzystana podczas kręcenia odcinka 4 popularnego serialu Stawka większa niż życie. W tym przypadku, gdyńska stacja posłużyła jako wykreowany dworzec Istanbul Sirkeci, a ściślej mówiąc, wyjścia prowadzące do dworca podmiejskiego oraz w stronę Placu Konstytucji.

Kolejny przykład wpływu Gdyni Głównej można odnaleźć w filmie Czarny czwartek. W tej produkcji tunel pod stacją odegrał kluczową rolę, pomagając manifestantom z ciałem Janka Wiśniewskiego w ominięciu wojskowej blokady, aby dotrzeć do Śródmieścia. Wydarzenia te pokazują, jak ważnym miejscem stała się Gdynia Główna w kontekście nie tylko transportowym, ale również kulturowym i historycznym.

Dodatkowe informacje

Warto wspomnieć o istotnych zmianach, jakie miały miejsce przed modernizacją tej stacji. Do 2011 roku pomiędzy peronem 4 a 5 znajdował się tylko jeden tor, co wprowadzało pewne niejasności. Oba perony przylegały do tego toru, co pozwalało na wsiadanie do pociągów zarówno z jednej, jak i z drugiej strony. Pomimo iż pociąg przyjeżdżał na peron 4, w praktyce pasażerowie mieli swobodny dostęp do niego. Dziś sytuacja wygląda inaczej: pomiędzy peronami 4 i 5 istnieją teraz trzy tory, a jeden z nich, będący torem towarowym, nie przylega do krawędzi peronów.

Z kolei w 2007 roku stacja nosiła pełną nazwę „Gdynia Główna Osobowa”, jednak od tamtego czasu wszystkie oznaczenia zostały zmienione na „Gdynia Główna”. Duży napis „Osobowa” z budynku dworca został usunięty, co jest symboliczną zmianą w kierunku uproszczenia nazewnictwa.

Dodatkowo warto zaznaczyć, że w podziemiach dworca znajdują się dwa schrony przeciwlotnicze. W sytuacji zagrożenia będą one mogły zostać wykorzystane do schronienia ludności, co wpisuje się w działania na rzecz bezpieczeństwa publicznego.

Przy dworcu stoi również nowoczesny ośmiokondygnacyjny biurowiec, który do 2005 roku był siedzibą Urzędu Przewozu Poczty. Zbudowany w 1965 roku, obiekt ten w 2021 roku został wystawiony na sprzedaż. Cały kompleks obejmował również magazyn Wymiany Zagranicznej, urząd celny oraz halę wagonową, która była wykorzystywana przez kolejowe ambulansy pocztowe.

---

Oceń: Gdynia Główna

---