Skwer Kościuszki to fundamentalny element miasta Gdynia, będący częścią niezwykle reprezentacyjnej ulicy z kategorii drogi powiatowej, która znajduje się w obrębie Śródmieścia. Razem z ulicą 10 Lutego oraz aleją Jana Pawła II, skwer ten tworzy charakterystyczną wizytówkę Gdyni, wyróżniającą się na tle innych polskich miast.
Skrzyżowanie skweru z ulicami Świętojańską oraz wspomnianą ulicą 10 Lutego stanowi punkt centralny, wokół którego koncentruje się życie i dynamika miasta, przyciągając zarówno mieszkańców, jak i turystów.
Ważniejsze obiekty
W sercu Gdyni, na Skwerze Kościuszki, znajduje się wiele istotnych obiektów, które przyciągają zarówno mieszkańców, jak i turystów. Dowództwo Marynarki Wojennej, z oficjalnym adresem przy ul. Waszyngtona 44, jest kluczowym punktem, który znacząco wpływa na charakter tego miejsca.
W obrębie Skweru znajdziemy także Centrum Kultury i Rozrywki „Gdynia Waterfront”, znane również jako „Centrum Gemini”. To popularny kompleks kinowo-gastronomiczny, który otworzył swoje drzwi w 2000 roku, ale zakończył działalność w 2018 roku. Zgodnie z planami, w maju 2021 roku miały rozpocząć się prace budowlane nad nową zabudową, które mają trwać do 2023 roku. Adres tego obiektu to ul. Waszyngtona 21.
Warto również zwrócić uwagę na Kamienicę Pręczkowskich z 1937 roku, znajdującą się pod adresem skwer Kościuszki 10-12. Nieopodal zlokalizowana jest Kamienica Zygmunta Peszkowskiego, zbudowana w 1928 roku, a także Kamienica Adama Jurkowskiego z 1938 roku, które przyciągają uwagę swoją architekturą i historią.
Na Skwerze mieszczą się także pomniki, wśród których wyróżnia się niedokończony pomnik Polski Morskiej, odsłonięty 24 czerwca 2018 roku z okazji stulecia Marynarki Wojennej. Jego projekt jest autorstwa profesora Andrzeja Gettera, a całość inwestycji wyniosła 3 miliony złotych. Cechą charakterystyczną tego monumentu jest 9-12-metrowa bryła ze stali nierdzewnej, zwieńczona godłem Polski, nawiązująca do sztandaru. Do kwietnia 2018 roku, w tym miejscu znajdowała się płyta „Marynarz Polski” z urnami z ziemią z pól bitewnych. Również w 1990 roku zdemontowano obelisk ku czci Armii Radzieckiej, znany jako Natasza.
Na terenie Skweru ulokowana jest także tablica upamiętniająca wizytę Jana Pawła II, która przypomina o ważnych momentach historycznych związanych z tym miejscem. Na zakończenie warto zaznaczyć, że przy granicy Skweru Kościuszki oraz Mola Południowego znajduje się fontanna, która istniała już przed wojną, ale w innym kształcie.
W 1904 roku, Towarzystwo Kąpielowe „Weichsel” zrealizowało projekt drewniano-murowanego budynku Domu Zdrojowego, znanego także jako Dom Kuracyjny. Obiekt ten był otoczony obszerną werandą i 50-metrowym drewnianym molem, a także dysponował łazienkami dla kobiet i mężczyzn. Po zakończeniu I wojny światowej, Dom Kuracyjny przeszedł w dzierżawę, a w 1934 roku, z powodu złego stanu technicznego, został rozebrany.
Na południu Skweru Kościuszki, tuż przy Parku Rady Europy, planowane jest powstanie nowego hotelu, co z pewnością wpłynie na rozwój tej części Gdyni.
Granice skweru Kościuszki
Wielokrotnie można zauważyć mylenie skweru Kościuszki z innym obszarem, który rozciąga się od skrzyżowania ulic Świętojańskiej i 10 Lutego aż do samego końca pirsu. Prawdziwe granice skweru Kościuszki są jednak znacznie bardziej precyzyjne i obejmują przestrzeń pomiędzy już wspomnianym skrzyżowaniem a początkiem tego pirsu.
Sam pirs nazywany jest Molo Południowe, które jest częścią alei Jana Pawła II. Należy dodać, że wcześniej nosiła ona inne nazwy – aleję Zjednoczenia, a jeszcze dawniej – aleję Zjednoczenia Ziem Polskich.
Granica pomiędzy skwerem Kościuszki a Molo Południowym znajduje się na przedłużeniu Nabrzeża Prezydenta, co jest istotnym punktem w orientacji tej przestrzeni miejskiej.
Uwagi na temat granicy skweru Kościuszki
Granice skweru Kościuszki są wyraźnie określone, a ich rzeczywiste położenie rozciąga się od ulicy Świętojańskiej do ulicy Waszyngtona. Warto jednak zaznaczyć, że ulica Waszyngtona nie przebiega przez skwer, a jedynie stykają się one w jednym z narożników budynku Dowództwa Marynarki Wojennej.
Warto również bliżej przyjrzeć się okolicy, ponieważ skwer Kościuszki nie ma bezpośredniego kontaktu z Molem Południowym. Granica alei Jana Pawła II sięga od skweru (bądź od ulicy Waszyngtona) aż do końca Akwarium Gdyńskiego. Nie można również zapomnieć o tym, że fontanna znajduje się poza granicami skweru Kościuszki, na alei Jana Pawła II.
Informacje o bliskim sąsiedztwie skweru Kościuszki z innymi obiektami również nie są do końca prawdziwe. Okręt Błyskawica oraz żaglowiec Dar Pomorza nie cumują przy skwerze Kościuszki, lecz przy Nabrzeżu Pomorskim i ogólne w rejonie Mola Południowego.
Przypisy
- Święto Marynarki Wojennej w Gdyni. Duda i Błaszczak obiecują "dobrą zmianę".
- Rozpoczyna się potężna inwestycja w sercu Gdyni. Waterfront za blisko 200 mln zł.
- Koniec kiczu na skwerze Kościuszki. W sercu Gdyni wyrośnie luksusowy hotel.
- Nieliczni turyści i kary za paradowanie w stroju kąpielowym. Tak kiedyś wyglądały gdyńskie plaże.
- Gdynia świętuje 96. urodziny. W ciągu 20 lat na nadmorskich łąkach wyrosło nowoczesne miasto.
- Biurowce i mieszkania przy Sea Towers. Zielone światło dla zabudowy gdyńskiego Waterfrontu.
- Sławomir Kitowski: Claptona urzekło Molo Południowe. Gazeta.pl, 14.08.2008 r. [dostęp 19.05.2009 r.]
- Geoportal – mapa rastrowa. Główny Urząd Geodezji i Kartografii. [dostęp 02.10.2010 r.]
- Mapa na stronie gdynia.pl, na górze wpisać kościuszki. [dostęp 09.10.2013 r.]
- Mapa na stronie server.miasto.gdynia.pl, kliknąć na ikonę Znajdz ulicę ... i wpisać kościuszki. [dostęp 01.10.2013 r.]
- Uchwała Rady Miasta Gdyni z 28.04.2010 r. i mapa przebiegu drogi gminnej – ulica Jerzego Waszyngtona.
- Uchwała Rady Miasta Gdyni z 27.01.2010 r. i mapa przebiegu drogi powiatowej – Skwer Kościuszki.
- Mapa na stronie Targeo.pl z zaznaczonym śladem ulicy – wpisz w okienko z prawej strony kościuszki.
- Mapa na stronie gdynia.pl, na górze wpisać aleja. [dostęp 09.10.2013 r.]
- Mapa na stronie server.miasto.gdynia.pl, kliknąć na ikonę Znajdz ulicę ... i wpisać aleja. [dostęp 01.10.2013 r.]
- widok z satelity.
- mapa z wyświetlaną granicą skweru i Mola.
- wypis z dokumentów.
- www.gotenhafen.com.pl. [dostęp 13.09.2016 r.]
- Wykaz dróg powiatowych na stronie ZDiZ. zdiz.gdynia.pl. [dostęp 17.03.2016 r.]
- Odsłonięty przez prezydenta Dudę pomnik w Gdyni został ogrodzony jako plac budowy.
Pozostałe obiekty w kategorii "Ulice i place":
Ulica 10 Lutego w Gdyni | Ulica Chylońska w Gdyni | Ulica Morska w Gdyni | Ulica Orłowska w Gdyni | Plac Konstytucji w Gdyni | Aleja Marszałka Józefa Piłsudskiego w Gdyni | Ulica Starowiejska w Gdyni | Marszewo (Gdynia) | Ulica Śląska w Gdyni | Ulica Świętojańska w Gdyni | Bulwar Nadmorski im. Feliksa Nowowiejskiego | Aleja Zwycięstwa w Gdyni | Plac Kaszubski w Gdyni | Ulica Władysława IV w Gdyni | Ulica Wielkopolska w GdyniOceń: Skwer Kościuszki w Gdyni