Parafia św. Michała Archanioła w Gdyni to ważny ośrodek rzymskokatolicki, zlokalizowany w urokliwej dzielnicy Oksywie. Jej siedziba znajduje się przy ulicy płk. Stanisława Dąbka, co sprawia, że jest to miejsce dostępne dla wiernych z różnych części miasta.
Parafia ta stanowi część dekanatu Gdynia Oksywie, który z kolei należy do archidiecezji gdańskiej. Dzięki temu, jej działalność jest zgodna z nauką oraz duszpasterstwem promowanym w regionie.
Historia
Historia parafii św. Michała Archanioła sięga dalekich czasów, kiedy to w 1124 roku powstał pierwszy kościół, którego fundatorem był Świętopełek II. W roku 1253 biskup Wolimir, przedstawiciel biskupstwa kujawsko-pomorskiego, ustalił granice parafii, które obejmowały wówczas tereny takie jak: Oksywie, Obłuże, Pogórze, Dębogórze, Kosakowo, Pierwoszyno, Mosty oraz Gdynię. Dodatkowo należały do niej miejscowości takie jak Witomino oraz Redłowo, a także kilka wsi, które z czasem zniknęły z obszaru Kępy Oksywskiej, w tym Żbicewo, Niemicewo, Cerdowo, Sronino, Nasucino, Gogolino oraz Bachucino.
Oryginalna konstrukcja świątyni zachowała się jedynie w postaci zachodniej ściany. W XIV wieku kościół przeszedł znaczną rozbudowę, dodano wtedy wschodnią część prezbiterium, zamkniętą wielobocznie, oraz nawę boczną od strony północnej. W 1583 roku kościół został uroczyście konsekrowany, jednak w czasie wojny szwedzkiej, w latach 1600–1611, został poważnie zniszczony. Po zakończonej odbudowie, w 1687 roku dobudowano drewnianą wieżę, którą wieńczy barokowy hełm – data budowy tego elementu jest umieszczona na chorągiewce, która go zdobi.
W latach 1925–1927 przeprowadzono gruntowną restaurację kościoła, w szczególności koncentrując się na północnej ścianie nawy głównej. Niestety, podczas II wojny światowej, świątynia znów ucierpiała, co zmusiło do podjęcia prac odbudowujących po wojnie. Układ przestrzenny kościoła jest nawiązaniem do projektów typowych dla XIII i XIV wieku na obszarze pomorskich wsi. Oferuje on orientację z podłużnym układem, zakończonym wielobocznie prezbiterium oraz czworoboczną wieżą umieszczoną od strony zachodniej. Różnorodna struktura murów kamienno-ceglanych świadczy o wielu etapach rozwoju tej niezwykłej świątyni.
Cmentarze
Cmentarz Parafialny
Położony przy ul. Arciszewskich, Oksywski cmentarz parafialny jest najstarszym miejscem wiecznego spoczynku w Gdyni. Znajduje się on tuż obok Zatoki Puckiej, na stoku niewielkiego wzniesienia, którego wierzchołek wieńczy XIII-wieczny kościółek pod wezwaniem św. Michała Archanioła. U jego podnóża znajduje się natomiast port Marynarki Wojennej. W obrębie tego cmentarza znajdują się groby osób, które w formacji narodowej odegrały kluczowe rolę, w tym Antoniego Abrahama. Należy podkreślić, że najstarszą „wojskową” mogiłą jest miejsce spoczynku ks. Antoniego Muchowskiego, który zmarł w 1915 roku, znany jako uczestnik powstania z 1863 roku oraz zesłaniec na Sybir, gdzie udało mu się wykazać niezwykłą odwagę i zbiec z rąk oprawców.
Cmentarz Wojskowy
Cmentarz znany jako Oksywski cmentarz Marynarki Wojennej, zlokalizowany przy ul. Antoniego Muchowskiego, został założony w 1936 roku. Obiekt ten bezpośrednio podlega parafii Wojskowej Marynarki Wojennej RP pw. Matki Bożej Częstochowskiej w Oksywiu. Cmentarz ten jest miejscem pamięci i hołdu dla tych, którzy poświęcili swoje życie służbie wojskowej.
Mały Panteon
Mały Panteon Marynarki Wojennej to zespół spiżowych tablic, które upamiętniają polskie okręty, które zostały zatopione w czasie obrony Wybrzeża podczas kampanii wrześniowej oraz na różnych morzach w trakcie II wojny światowej.
Proboszczowie
Historia proboszczów w parafii św. Michała Archanioła w Gdyni sięga daleko w przeszłość, z pierwszymi wzmiankami sięgającymi najstarszych lat początków parafii. Wśród nich następujące osoby pełniły tę zaszczytną rolę:
- 1351: Mencola, premonstrator żukowski,
- 1362: Henryk, premonstrator żukowski,
- 1414: Wacław, premonstrator żukowski,
- 1554: Jan ze Sochaczewa, premonstrator żukowski,
- 1600: Tomasz Brzeziński,
- 1682: Tomasz Jędrowski,
- 1695: Piotr Schlesinger,
- 1731: ks. Andrzej Sikorski,
- 1734: ks. Dominik Siemienski,
- 1762: ks. Tomasz Krzykowski,
- 1848–1868: ks. Joachim Krupka,
- 1869–1885: ks. Antoni Muehl,
- 1886–1891: ks. Piotr Roszczynialski,
- 1892–1915: ks. Antoni Muchowski,
- 1915–1924: ks. Franciszek Łowicki,
- 1924–1946: ks. Klemens Przewoski,
- 1946: ks. Antoni Kasprzycki,
- 1946–1947: ks. Kazimierz Szyndler,
- 1947–1952: ks. Jan Nowicki,
- 1952–1991: ks. kan. Edmund Makowski,
- 1991–2012: ks. kan. Tadeusz Kosecki,
- od 26 II 2012: ks. kan. Kazimierz Glama.
Każdy z proboszczów wniósł coś wyjątkowego w historię parafii oraz jej wspólnoty, pełniąc odpowiedzialną rolę w kierowaniu życiem duchowym lokalnej społeczności.
Przypisy
- Kolejna tablica o historii Oksywia: Ks. Antoni Muchowski – proboszcz, sybirak i działacz propolski. czec.pl. [dostęp 30.05.2020 r.]
- Dzień Męczeństwa Duchowieństwa Polskiego w Narodowym Sanktuarium św. Józefa. swietyjozef.kalisz.pl. [dostęp 29.04.2020 r.]
- Diamentowy jubileusz ks. Tadeusza Koseckiego z Gdyni Oksywia. gdansk.gosc.pl. [dostęp 20.10.2019 r.]
- Ks. Kanonik Tadeusz Kosecki – emeryt w parafii św. Michała Archanioła (Gdynia Oksywie). diecezja.gda.pl. [dostęp 14.11.2019 r.]
- Mały Panteon Marynarki Wojennej na Oksywiu. naszbaltyk.com. [dostęp 20.05.2019 r.]
- PAMIĘCI MARYNARZY POLSKICH – Poległych, pomordowanych, zmarłych podczas II wojny światowej. muzeummw.pl. [dostęp 01.01.2019 r.]
- Cmentarz Marynarki Wojennej. m.fotopolska.eu. [dostęp 01.01.2018 r.]
- Spacer po Gdyni. Wędrówka po Oksywiu to podróż do serca Marynarki Wojennej. gdynia.naszemiasto.pl. [dostęp 17.08.2018 r.]
- Cmentarz pełen tajemnic.... nadmorski24.pl. [dostęp 01.11.2018 r.]
- Zarys Historii CMENTARZA Marynarki Wojennej. wojskowagdynia.parafia.info.pl. [dostęp 01.01.2018 r.]
- Najstarszy kościół w Gdyni: Dzieje oksywskiej parafii. czec.pl. [dostęp 15.07.2021 r.]
- Kościół św. Michała Archanioła w Gdyni Oksywiu. infogdansk.pl. [dostęp 27.10.2017 r.]
- Poznaj najstarszy kościół w Gdyni. trojmiasto.pl. [dostęp 01.06.2014 r.]
- Historia Parafii: Oksywie i Pierwszy Kościół. parafia.oksy.net.pl. [dostęp 01.07.2012 r.]
- Historia Parafii: Proboszczowie. parafia.oksy.net.pl. [dostęp 01.07.2012 r.]
- Ks. Antoni Muchowski (1842–1915) – Sybirak z Pomorza. wojskowagdynia.parafia.info.pl. [dostęp 10.02.2018 r.]
- Historia Parafii: Cmentarz (Jacek Dworakowski – fragmenty artykułu "Cmentarna retrospekcja"). parafia.oksy.net.pl. [dostęp 01.07.2012 r.]
- Cmentarz parafialny Oksywie. m.fotopolska.eu. [dostęp 16.08.1996 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Zbory":
Zbór Kościoła Zielonoświątkowego „Eklezja” w Gdyni | Zbór Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego w Gdyni | Parafia św. Stanisława Kostki w Gdyni | Parafia św. Pawła Apostoła w Gdyni | Parafia św. Jadwigi Królowej w Gdyni | Parafia św. Jana Chrzciciela i św. Alberta Chmielowskiego w Gdyni | Parafia Matki Boskiej Różańcowej w Gdyni | Parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa w Gdyni | Parafia Matki Boskiej Bolesnej w Gdyni | Parafia św. Biskupa Józefa Sebastiana Pelczara w Gdyni | Parafia św. Wawrzyńca w Gdyni | Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Gdyni | Parafia św. Judy Tadeusza w Gdyni | Parafia św. Antoniego Padewskiego w Gdyni | Parafia Najświętszej Marii Panny Królowej Polski w Gdyni | Zbór Kościoła Chrześcijan Baptystów w Gdyni | Społeczność Chrześcijańska w Gdyni | Parafia Trójcy Świętej w Gdyni | Parafia św. Urszuli Ledóchowskiej w Gdyni | Parafia św. Mikołaja w GdyniOceń: Parafia św. Michała Archanioła w Gdyni