Parafia Matki Boskiej Bolesnej w Gdyni

---

Historia

Historia parafii

Wzmianki o kościele w Orłowie sięgają XVI wieku. Obecne prezbiterium kościoła jest pozostałością po poprzedniej świątyni zbudowanej w latach 1568–1572 przez Gergena Rosenberga, zlokalizowanej w Małym Kacku. W okolicach 1585 roku, budowla została rozbudowana przez syna fundatora, Jerzego Rosenberga, który pełnił rolę burgrabi oraz burmistrza Gdańska. Dowodem na jego wkład w budowę kościoła jest olejny obraz wotywny przedstawiający mężczyznę klęczącego przed krzyżem, datowany na przełom XVI i XVII wieku. W dolnym rogu tego dzieła znajduje się herb donatora, należącego do rodu Rosenbergów.

Jednym z historycznych artefaktów jest obraz Ukrzyżowania z epitafium z 1612 roku, który do lat 80. XX wieku był ulokowany w świątyni. Niestety, z powodu niedostatecznej konserwacji, zabytek uległ uszkodzeniu, a pozostały jedynie obraz, który od 1987 roku znajduje się w Muzeum Diecezjalnym w Pelplinie. Przynależność tej świątyni do konkretnego wyznania pozostaje kwestią sporną – nie ma pewności, czy była katolicka, czy luterańska. Pojawia się hipoteza, że w tamtych czasach istniały dwa różne obiekty sakralne, będące własnością pokłóconych wspólnot religijnych: katolików oraz luteran.

Architektura pierwszego kościoła

Około roku 1940 możemy dostrzec, że obecne prezbiterium Matki Bożej Bolesnej jest dominującą częścią pierwszej budowli. Jako konstrukcja pokazuje ogromną solidność. Kościół zbudowany był na planie krzyża łacińskiego i miał drewnianą wieżę na zachodniej elewacji. Charakterystyka tej budowli, niskiej i przysadzistej, wpasowała się idealnie w wiejski krajobraz Pomorza.

Zniszczenia wojenne

Podczas II wojny światowej Gdynia, mimo oporu niemieckich sił, szybko została wyzwolona przez Armię Czerwoną. Niestety, świątynia odniosła poważne uszkodzenia: zniszczeniu uległa dobudówka, wieża oraz plebania. Po wojnie, ks. Stefan Kwiatkowski, były wikariusz w Małym Kacku i w Grabówku Grabówku, przyjął duchową opiekę nad tą częścią, która teraz stanowi parafię orłowską.

Po osiedleniu się u rodziny Zegarskich, w dniu 13 maja 1945 roku, otrzymał nominację na administratora parafii. Krótko potem poświęcił cmentarz, na którym pochowano ekshumowanych żołnierzy polskich, poległych w obronie Gdyni we wrześniu 1939 roku. W 1953 roku cmentarz został poszerzony w stronę Kaczej rzeki. W niedługim okresie ustanowiono granice parafii, przyłączając 14 ulic na południe od nasypu kolejowego, wykluczając je z parafii Mały Kack.

W 1952 roku na zlecenie biskupa chełmińskiego ks. Stanisław Zawacki został przydzielony jako pierwszy wikariusz. W 1957 roku do parafii dołączył kolejny wikariusz, ks. Zygmunt Trela.

Budowa kościoła

Stary kościół, z jego historycznym prezbiterium, z racji swoich rozmiarów 9 m szerokości na 18 m długości, okazał się niewystarczający dla rosnącej wspólnoty. Po wielu staraniach uzyskano zgodę na budowę nowego korpusu trzynawowego oraz wieży, których maksymalne wymiary wynosiły 25 m długości i 15 m szerokości.

W 1949 roku nowa część kościoła została wzniesiona do stanu surowego, a wieża nie została jeszcze dokończona. W nowej części wyjątkowym elementem jest ambona ze starego kościoła, wykonana w 1648 roku. Również istotne wydarzenia miały miejsce:

• rozbudowa kościoła w 1949 roku,
• budowa nawy bocznej w 1949 roku,
• rozbiórka budynku starej plebanii w 2003 roku.

Duchową opiekę nad społecznością parafii sprawują różne zakony, takie jak serafitki, urszulanki, elżbietanki, dominikanki oraz karmelitanki bose. Dodatkowo, działa Charytatywna Grupa św. Antoniego, która co roku organizuje festyn charytatywny „Skarby ze Stryszka”. Dochód z tego wydarzenia przeznaczany jest na letni wypoczynek dla dzieci z ubogich rodzin z parafii. Organizują także świąteczny bazar przed Świętami, odbywający się w centrum handlowym „Klif” w Gdyni Orłowie oraz w domu parafialnym. Grupa ta przygotowuje własnoręcznie wykonane ozdoby, a dochody przeznaczane są na wsparcie domu samotnej matki w Gdańsku Matemblewie i hospicjum św. Wawrzyńca w Gdańsku.

Proboszczowie

Historia proboszczów w Parafii Matki Boskiej Bolesnej w Gdyni przedstawia się następująco:

• W latach 1945–1973 proboszczem był ks. Stefan Kwiatkowski,
• Następnie, od 1973 do 1998 roku, posługę pełnił ks. prał. Stanisław Zawacki,
• W okresie 1998–2017 funkcję tę sprawował ks. kan. Krzysztof Rybka,
• Od 28 maja 2017 roku proboszczem jest ks. kan. dr Tomasz Biedrzycki,
• Pełni również rolę dziekana od 1 lipca 2019 roku.

---

Oceń: Parafia Matki Boskiej Bolesnej w Gdyni

---