Marcel Romuald Szytenchelm, urodzony w Gdyni, to postać wyjątkowa na polskiej scenie artystycznej. Jako aktor, reżyser oraz animator kultury, jego twórczość jest silnie związana z Łodzią, miastem, które odgrywa istotną rolę w polskiej kulturze i sztuce.
Szytenchelm przez lata zyskał uznanie w branży, łącząc pasję do aktorstwa z działalnością reżyserską oraz szerokim zakresem inicjatyw kulturalnych, które przyczyniają się do rozwoju lokalnej społeczności.
Życiorys
Marcel Szytenchelm jest absolwentem VIII Liceum Ogólnokształcącego im. Adama Asnyka w Łodzi. W swoim dorobku artystycznym ma działalność związaną ze Widzewskimi Domami Kultury, gdzie założył Studio Teatralne „Słup”, pełniąc jednocześnie rolę reżysera oraz dyrektora artystycznego. W 1990 roku zakończył edukację na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu, gdzie uzyskał dyplom z kulturoznawstwa, specjalizując się w teatrologii. W tym samym okresie, w Warszawie, złożył egzamin, który umożliwił mu uzyskanie tytułu aktora dramatu oraz najwyższej kategorii instruktorskiej „S”, przyznawanej przez Ministerstwo Kultury i Sztuki. W 2000 roku w Warszawie zdał egzamin ZASP dla reżyserów dramatu.
Odgrywał rolę Mariana Koniuszki w popularnym serialu Stanisława Barei, zatytułowanym Zmiennicy (1986), co przyczyniło się do jego rozpoznawalności w polskim świecie telewizji. Szytenchelm jest również inicjatorem obchodów Dnia Tuwima oraz Dnia Reymonta, co dowodzi jego zaangażowania w promowanie kultury.
Jest autorem oraz współautorem licznych pomników, które można znaleźć w Galerii Wielkich Łodzian, usytuowanej na ulicy Piotrkowskiej. Wśród jego osiągnięć znajdują się:
- 2000: Fortepian Rubinsteina,
- 2001: Kufer Reymonta – w kooperacji z Robertem Sobocińskim,
- 2002: Twórcy Łodzi Przemysłowej,
- 2006: Fotel Jaracza – z współpracą Jerzego Sobocińskiego i Roberta Sobocińskiego,
- 2007: Pomnik Lampiarza.
W 1999 roku zainicjował również powstanie Ławeczki Tuwima, co stało się istotnym wydarzeniem w promowaniu wizerunku wybitnych postaci kultury. Od 2014 roku realizuje autorskie teledyski, takie jak „Taxi Mariana” związane z serialem Zmiennicy, a także „Niemrawa Cyganeczka”, „Menela”, „Galaktyczny Reymont” i „Ulica palce lizać”, ukazujące jego wszechstronność oraz twórczy talent.
Filmografia
Filmografia Marcela Szytenchelm to bogaty zbiór ról w różnych produkcjach. Poniżej znajduje się chronologiczna lista jego osiągnięć aktorskich, które obejmują wiele znaczących występów w filmach i serialach.
- 1984: Alabama jako student,
- 1985: Republika Ostrowska jako obsada aktorska,
- 1986: Zmiennicy jako Marian Koniuszko,
- 1986: Republika nadziei jako uczeń,
- 1986: Kryptonim „Turyści” jako syn Stańczaka (odc. 2),
- 1987: Ucieczka z miejsc ukochanych jako listonosz Szuścik (odc. 4 i 5),
- 1988: Pogranicze w ogniu jako Thomas, inwalida w Podgajach (odc. 3 i 4),
- 1988: Nowy Jork, czwarta rano jako strażak,
- 1988: Amerykanka jako garbus, pracownik pana Kazia,
- 1989: Powrót wabiszczura jako syn burmistrza,
- 1989: Porno jako mężczyzna w przychodni wenerologicznej,
- 1989: Kanclerz jako sługa Heidensteina,
- 1989: Gdańsk 39 jako bojówkarz SA,
- 1989: Bal na dworcu w Koluszkach jako młody pasażer na dworcu,
- 1990: Zabić na końcu jako strajkujący robotnik,
- 1990: Kanalia jako gach Tamary,
- 1990: Dziewczyna z Mazur jako Kazik, majster w WZPRTV,
- 1991: Skarga jako robotnik w kolejce do kasy,
- 1991: Cynga jako chory na oddziale psychiatrycznym,
- 1992: Kawalerskie życie na obczyźnie jako obsada aktorska,
- 1993: Dwa księżyce jako bagażowy,
- 1993: C’est mon histoire jako pielęgniarz w zakładzie medycyny sądowej,
- 1994–1995: Spółka rodzinna jako duch w nowym domu Derków,
- 1995: Z piosenką na Belweder jako niezawodny reporter,
- 1997: Księga wielkich życzeń jako recepcjonista sanatorium,
- 1999: Tygrysy Europy jako hydraulik,
- 1999: Torowisko jako uczestnik teleturnieju w TV,
- 2000: Noc świętego Mikołaja jako Mikołaj,
- 2000: Dom jako ksiądz na Oddziale Dializ (odc. 23),
- 2000: Człowiek wózków jako ordynator szpitala psychiatrycznego,
- 2000: Bajland jako narzeczony,
- 2001: Świat według Kiepskich jako asystent wodzireja (odc. 100),
- 2002: Na dobre i na złe jako Gustaw „Wąsik”, organizator walk bokserskich (odc. 98),
- 2004: Pierwsza miłość jako fotograf na ślubie i weselu Emilii Śmiałek i Andrzeja Pałkowskiego,
- 2005: Rozmowa kwalifikacyjna jako członek komisji kwalifikacyjnej,
- 2008: Jan z drzewa jako Janusz,
- 2009: Świat według Kiepskich jako inteligent (odc. 309),
- 2010: Świat według Kiepskich jako Tadek (odc. 347),
- 2010: Świat według Kiepskich jako Franek (odc. 339),
- 2011: Świat według Kiepskich jako lodziarz (odc. 359),
- 2011: Pokaż, kotku, co masz w środku jako kierownik kostnicy,
- 2012: Świat według Kiepskich jako fryzjer (odc. 389),
- 2012: Komisarz Alex jako sprzedawca waty cukrowej (odc. 16),
- 2014: Serce, serduszko jako portier w szkole baletowej,
- 2015: Komisarz Alex jako inspektor (odc. 91),
- 2017: Komisarz Alex jako dozorca (odc. 116),
- 2019: Komisarz Alex jako psychiatra (odc. 147).
Nagrody i odznaczenia
Marcel Szytenchelm jest nie tylko uznawanym artystą, ale również osobą, która zdobyła liczne wyróżnienia za swoje zasługi w dziedzinie kultury i sztuki. Jego praca została doceniona na wielu frontach, co znajduje odzwierciedlenie w prestiżowych nagrodach, które otrzymał w ciągu swojej kariery.
- 1997: Nagroda Specjalna „Złota Maska” za działalność Studia Teatralnego Słup,
- 1999: Nagroda Miasta Łodzi,
- 2020: Nagroda Miasta Łodzi,
- 1999: „Sprężyna” – nagroda łódzkiego miesięcznika „Tygiel Kultury”,
- 2001: „Łodzianin Roku” 2000,
- 2003: Srebrny Krzyż Zasługi,
- 2004: Odznaka „Za Zasługi Dla Miasta Łodzi”,
- 2005: Odznaka honorowa „Zasłużony dla Kultury Polskiej”,
- 2006: Medal „Zasłużony Dla Kultury Polskiej w Kanadzie” za wkład i rozwój kultury polskiej w Kanadzie,
- 2012: Złoty Krzyż Zasługi,
- 2013: Nagroda Marszałka Województwa Łódzkiego 2013 za osiągnięcia w dziedzinie kultury za całokształt działalności,
- 2015: Statuetka „Skrzydła Wyobraźni”,
- 2015: Brązowy Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”,
- 27 marca 2023: Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.
Te wyróżnienia odzwierciedlają jego znaczący wkład w rozwój kultury oraz jego zaangażowanie w różnorodne projekty artystyczne. Marcel Szytenchelm jest prawdziwym ambasadorem polskiej kultury, zarówno w kraju, jak i za granicą.
Przypisy
- Wicepremier Piotr Gliński wręczył twórcom kultury medale „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, [w:] Radio Gdańsk [dostęp 30.07.2024 r.]
- Co kryje w sobie ulica Piotrkowska? cz. I – Galeria Wielkich Łodzian [online], cinemahotel.pl [dostęp 26.04.2024 r.]
- Galeria Wielkich Łodzian [online], pojedztam.pl [dostęp 26.04.2024 r.]
- Galeria Wielkich Łodzian [online], lodztravel.pl [dostęp 26.04.2024 r.]
- Wyróżnieni Odznaką „Za Zasługi Dla Miasta Łodzi” [online], uml.lodz.pl [dostęp 03.12.2024 r.]
- JoannaJ. Drosio JoannaJ., Ożywia znanych, [w:] Encyklopedia Teatru Polskiego [online], 11.06.2004 r. [dostęp 03.12.2024 r.]
- Szytenchelm Marcel, [w:] cg, S, [w:] Wyborcza.pl, 28.03.2004 r.
- Dziennik Łódzki – Wiadomości Łódź, Wiadomości Łódzkie [online], Dzienniklodzki.pl [dostęp 01.08.2017 r.]
- Marcel Szytenchelm odpowiada Lindzie! Stworzył teledysk „Menela”, „Expressilustrowany.pl” [dostęp 01.08.2017 r.]
- Marcel Szytenchelm nagrał teledysk Galaktyczny Reymont. Artysta uczcił zakończenie Roku Reymonta [WIDEO]. Dziennik Łódzki, 18.12.2017 r. [dostęp 18.11.2019 r.]
- „Ulica palce lizać”, czyli nowa piosenka Marcela Szytenchelma o Piotrkowskiej. Zobacz teledysk. Express Ilustrowany, 11.01.2019 r. [dostęp 20.03.2019 r.]
- Renata Sas: Marcel Szytenchelm teledyskiem nawiązuje do „Zmienników”. Taxi Mariana w Łodzi!. Express Ilustrowany. [dostęp 09.11.2014 r.]
- Zarząd Województwa Łódzkiego: Nagrody Marszałka Województwa Łódzkiego 2013 za osiągnięcia w dziedzinie kultury przyznane!. BIP Łódź. [dostęp 09.11.2014 r.]
- Łukasz Kaczyński: Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” dla Marcela Szytenchelma. Dziennik Łódzki. [dostęp 16.01.2015 r.]
- Paweł Patora, Łukasz Kaczyński: Podsumowanie Ruchu Innowacyjnego w Edukacji w Muzeum Miasta Łodzi. Dziennik Łódzki. [dostęp 18.06.2015 r.]
- Inauguracja sezonu kulturalnego 2012/2013. ldk.lodz.pl. [dostęp 12.10.2012 r.]
- M.P. z 2003 r. nr 25, poz. 361.
- M.P. z 2012 r. poz. 814.
- WaldemarW. Jabloński WaldemarW., Odslona Laweczki Tuwima [online], oocities.org [dostęp 15.05.2020 r.]
- a b Nagrody Miasta Łodzi. Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Miasta Łodzi (bip.uml.lodz.pl). [dostęp 31.08.2022 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Janusz Bałanda-Rydzewski | Angelika Fojtuch | Irena Melcer | Iwona Siekierzyńska | Iza Kowalewska | Piotr Łukawski | Tomasz Makowiecki | Jacek Woźniak (muzyk) | Magdalena Smalara | Bogusław Danielewski | Ewa Greś | Katarzyna Z. Michalska | Paweł Nowak (akordeonista) | Ania Marson | Ireneusz Stromski | Jacek Fedorowicz | Marek Zygmunt | Maciej Kaziński | Gabriel Nehrebecki | Mateusz ŚmierzchalskiOceń: Marcel Szytenchelm