Muzeum Emigracji w Gdyni to kompleksowa instytucja kultury, która odgrywa kluczową rolę w dokumentowaniu i popularyzowaniu historii emigracji Polaków. Muzeum zostało założone w lutym 2012 roku, a swoje podwoje dla zwiedzających otworzyło 16 maja 2015 roku. Celem placówki jest zachowanie dla przyszłych pokoleń pamięci o przełomowych momentach w historii migracyjnej narodu polskiego.
Gdyńskie Muzeum Emigracji jest wyjątkowym miejscem w kraju, ponieważ jako jedyne w Polsce, poświęcone jest wyłącznie zjawisku emigracji Polaków na różne kontynenty oraz aktualnym aspektom migracyjnym. Muzeum zajmuje przestrzeń o powierzchni ponad 2 500 m², na której znajduje się wystawa stała, ukazująca w sposób kompleksowy polskie doświadczenia związane z migracją na przestrzeni ostatnich dwóch stuleci.
Wystawa ma charakter narracyjny i prowadzi zwiedzających przez kolejne etapy podróży, śledząc losy rodziny emigrującej z Polski do Stanów Zjednoczonych w burzliwych czasach przełomu XIX i XX wieku. Oprócz aspektów związanych z migracją, część ekspozycji poświęcona jest także historii polskiej żeglugi transatlantyckiej, prezentując liczne oryginalne pamiątki związane z transoceanicznymi rejsami.
Od momentu inauguracji w 2015 roku do kwietnia 2024 roku, Muzeum odwiedziło ponad 640 000 osób, co świadczy o jego znaczeniu i popularności wśród odwiedzających interesujących się historią oraz kulturą polskiej emigracji.
Historia
Muzeum Emigracji w Gdyni znajduje się w symbolicznym miejscu, które ma bogatą historię związane z emigracją Polski. Zainstalowane w Dworcu Morskim, wzniesionym w latach 30. XX wieku, przy Nabrzeżu Francuskim, muzeum zajmuje przestrzeń znajdującą się w gdyńskim porcie, który odgrywał kluczową rolę w historii kraju. W okresie międzywojennym ten budynek spełniał funkcje tranzytowe, umożliwiając setkom tysięcy Polaków wyjazd z ojczyzny. Po zakończeniu II wojny światowej, aż do 1988 roku, to właśnie z tego nabrzeża odpływały polskie transatlantyki, w tym znany i ceniony MS „Batory”.
Podczas II wojny światowej, budynek doświadczył znacznych zniszczeń, co sprawiło, że przez wiele lat pozostawał w stanie ruiny, czekając na gruntowną odbudowę. Odbudowa była w dużej mierze możliwa dzięki funduszom europejskim, które były kluczowe dla przywrócenia dawnej świetności obiektu. Dzięki środkom z unijnego funduszu Jessica przeprowadzono szereg renowacji, a wzięte pod uwagę zostały zarówno aspekty funkcjonalne, jak i estetyczne.
Północna część Hali Pasażerskiej została gruntownie przebudowana, a wnętrze starannie odtworzone. Renowacji poddano także elewację, przywracając elementy architektury, takie jak płaskorzeźby orłów oraz eleganckie tynki. Po zakończeniu prac remontowych w 2014 roku, w dniu 16 maja, odbyło się oficjalne otwarcie Muzeum Emigracji w Gdyni, które teraz pełni rolę ważnego punktu na kulturalnej mapie regionu.
Zbiory
W Muzeum Emigracji w Gdyni gromadzone są liczne zbiory związane z historią emigracji, które ukazują różnorodne doświadczenia Polaków. Do 2024 roku w kolekcji muzealnej zgromadzono ponad 15 000 obiektów, które obejmują nie tylko fotografie, ale również bogaty zbiór korespondencji, dokumentów oraz przedmiotów osobistych.
Znajdują się tu także elementy wyposażenia transatlantyków, które ilustrują życie na morzu oraz kulturę podróży międzykontynentalnych. Przez te zbiory muzeum stara się przybliżyć nie tylko historię samych emigrantów, ale również ich codzienne życie i adaptację w nowych warunkach.
Działalność naukowo-badawcza i edukacyjna
Muzeum Emigracji w Gdyni angażuje się w różnorodne inicjatywy naukowo-badawcze oraz edukacyjne. Od 2017 roku publikowane jest „Polski Przegląd Migracyjny”, który stanowi rocznik poświęcony zagadnieniom migracyjnym zarówno w Polsce, jak i w skali globalnej. Czasopismo to redagowane jest w dwóch językach: polskim oraz angielskim.
W ramach działalności naukowej, muzeum prowadzi badania dotyczące współczesnych zjawisk emigracyjnych, szczególnie w kontekście Polek. Oprócz tego, regularnie organizowane są warsztaty tematyczne, które obejmują zagadnienia związane z migracją, ekologią oraz genealogią, skierowane zarówno do dzieci, jak i ich rodzin.
Projekt pod nazwą Archiwum Emigranta ma na celu zbieranie i archiwizowanie historii ludzi, którzy opuścili Polskę. Narracje tych osób dokumentowane są w formie pisemnych relacji, a także nagrań audio lub video. Część z tych materiałów jest dostępna w Internecie, jak również wykorzystywana w wystawach oraz różnych formach publikacji, zarówno multimedialnych, jak i książkowych.
Dyrektorzy
Muzeum Emigracji w Gdyni od momentu swojego powstania w 2012 roku ma zaszczyt być kierowane przez wybitne osobistości. Na czoło tej instytucji wysuwa się Karolina Grabowicz-Matyjas, która pełni funkcję dyrektora. Warto również podkreślić rolę Karoliny Grabowicz-Matyjas oraz jej zastępcy, Sebastiana Tyrakowskiego, którzy wspólnie dbają o rozwój i kierunek działania muzeum.
Przypisy
- Wyborcza.pl [online], trojmiasto.wyborcza.pl [dostęp 17.01.2022 r.]
- Rafał Borowski: Tłumy na otwarciu Muzeum Emigracji w Gdyni. [dostęp 19.05.2015 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Muzea":
Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni | Muzeum Miasta Gdyni | Domek Stefana Żeromskiego w Gdyni-Orłowie | Gdyńskie Muzeum Motoryzacji | Akwarium GdyńskieOceń: Muzeum Emigracji w Gdyni