Budynek biurowy ZUS w Gdyni, powszechnie znany jako obiekt PLO, to zabytkowy budynek, który znajduje się w Śródmieściu Gdyni przy ul. 10 Lutego 24. Usytuowany jest przy rogu z ulicą 3 Maja, naprzeciwko osiedla mieszkaniowego BGK.
Obiekt został zaprojektowany w 1934 roku przez wybitnego architekta Romana Piotrowskiego, który pracował w biurze projektów Stowarzyszenia Budowlano-Mieszkaniowego ZUS w Warszawie. Budowa budynku rozpoczęła się w 1935 roku i została zakończona w 1936 roku, a jego realizację przeprowadził Zakład Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie, który był następcą ZUS.
Lista użytkowników gmachu w okresie międzywojennym
W gmachu znajdującym się w Gdyni w okresie międzywojennym wspólnie funkcjonowały różnorodne instytucje oraz firmy. Poniżej przedstawiamy listę użytkowników:
- konsulat Niemiec,
- Izba Przemysłowo-Handlowa,
- Ubezpieczalnia Społeczna,
- II Urząd Skarbowy,
- Wywiadownia Handlowo-Kredytowa „Balticum”,
- Towarzystwo Handlowo-Przemysłowe „Block Brun” S.A.,
- Zakład Przemysłowo-Handlowy „Dominante” Sp. z o.o.,
- dr Michał Drwięga, notariusz,
- Dziennik Gdyński,
- Elibor S.A.,
- Ewert Krzemieniewski, notariusz,
- Johansen Ejgil Sp. z o.o.,
- Kurier Warszawski,
- Oceaniczna Agencja Okrętowa Sp. z o.o.,
- Polski Instytut Rozrachunkowy Sp. z o.o.,
- Polski Przemysł Włókienniczy,
- Polski Związek Zachodni,
- Polsko-Islandzkie Towarzystwo Handlowe, Sp. z o.o.,
- Polsko-Italskie Biuro Morskie,
- Bank i Towarzystwo Wzajemnych Ubezpieczeń „Vesta”.
Na parterze budynku ulokowane były sklepy oraz kawiarnia, a także cukiernia Karola Albrechta znana jako „Cafe Bałtyk”. To właśnie w tym miejscu gdyński artysta, malarz Zygmunt Cywiński, organizował tzw. „Wieczory czwartkowe”, w których uczestniczyli znani pisarze, w tym Boya-Żeleński, Maria Dąbrowska, Zofia Nałkowska oraz Melchior Wańkowicz. W czasie okupacji lokal zmienił swoją nazwę na „Cafe Berlin” i był przeznaczony wyłącznie dla Niemców (Nur für Deutsche). Po wojnie, w latach 1945–1969, restauracja była administrowana przez Gdyńskie Zakłady Gastronomiczne.
Warto również wspomnieć, że w marcu 1945 roku, gdy do Gdyni weszły oddziały Armii Czerwonej, budynek uległ zniszczeniu w wyniku pożaru.
Lista użytkowników gmachu w latach 1949-1951
W latach 1949-1951 gmach ZUS w Gdyni gościł różnorodne instytucje, które miały znaczący wpływ na lokalną społeczność i gospodarkę.
- ubezpieczalnia społeczna w Gdyni (1949),
- zakład ubezpieczeń społecznych (1951),
- biuro maklerskich ubezpieczeń morskich powszechnego zakładu ubezpieczeń wzajemnych (1951),
- centrala handlu przemysłu skórzanego (1951),
- centrala spożywcza (1951),
- centrala tekstylna (1951).
Lista użytkowników gmachu od 1951
Od 1952 roku budynek stał się siedzibą Polskich Linii Oceanicznych. W jego wnętrzach swoje biura miały także inne istotne instytucje:
- Centralny Zarząd Polskiej Marynarki Handlowej (1951-1957),
- Chińsko-Polskie Przedsiębiorstwo Maklerów Okrętowych Chipolbrok (1951-1991),
Po przeprowadzonej restrukturyzacji, właścicielem obiektu zostało Towarzystwo Ubezpieczeń i Reasekuracji „Warta”. W budynku mieścił się m.in. sąd rejestrowy oraz placówka Krajowego Rejestru Sądowego (KRS). W 2008 roku Urząd Miejski zyskał status nowego właściciela, a obecnie w obiekcie znajdują się różne komórki organizacyjne tego urzędu.
Przypisy
- Kawiarnia Francuska i Cafe Bałtyk
- zdemolowany w dniu 25.08.1939 r. przez tłum manifestujących po wiecu antywojennym na pl. Grunwaldzkim
Pozostałe obiekty w kategorii "Budynki biurowe":
Budynek biurowy Bergenske w Gdyni | Gmach Biura Budowy PortuOceń: Budynek biurowy ZUS w Gdyni