Pomnik Ofiar I Wojny Światowej w Gdyni

---

Historia

Pomnik Ofiar I Wojny Światowej w Gdyni ma bogatą historię, której dokładna data powstania nie jest do końca znana. Przyjmuje się, że powstał w 1921 roku, aczkolwiek istnieje również możliwość, że jego wznoszenie miało miejsce w latach 30. XX wieku. Inicjatywa powstania tego monumentu przypisywana jest Bractwu Najświętszego Serca Maryi, które zostało założone w 1918 roku przy parafii św. Mikołaja. Pomnik był umiejscowiony na podwórku przed plebanią.

Pomnik przetrwał II wojnę światową oraz niewątpliwie trudne czasy niemieckiej okupacji bez większych uszkodzeń, pomimo faktu, iż Niemcy dokonywali niszczenia wszelkich religijnych postumentów. Jak wynika z lokalnych przekazów, miejscowy ksiądz Franciszek Mengel podjął działania, aby ochronić pomnik. Zdecydował się na zatuszowanie go przy pomocy desek, które przywiózł z pobliskich budów, mając nadzieję, że Niemcy nie będą zbytnio zwracać uwagi na rozgardiasz wokół świątyni. Jego taktyka przyniosła oczekiwany skutek.

W około 1950 roku, pomnik został przeniesiony do obecnej lokalizacji przez ówczesnego proboszcza parafii w Chyloni, Józefa Labona. Pomnik przez wiele lat stał na uboczu, niestety niszczejąc, mimo starań mieszkańców o jego dobry stan. W ostatnich latach o jego rewitalizację starali się Izabela i Robert Nieżorawscy z Stowarzyszenia Nasze Leszczynki, jak również ksiądz Antoni Nerek, proboszcz parafii św. Józefa. Dzięki ich staraniom, pomnik został wpisany do wojewódzkiego rejestru zabytków, a w 2020 roku przeszedł gruntowną restaurację przy udziale zespołu Polskich Pracowni Konserwacji Zabytków.

Opis pomnika

Pamiątkowy obelisk w Gdyni, upamiętniający ofiary I wojny światowej, składa się z kamiennej figury przedstawiającej Chrystusa w naturalnych rozmiarach. Centralnym elementem tej figury jest złote Serce Jezusa, które podkreśla duchowy wymiar pomnika. Figurka ta znajduje się na solidnym cokole, a jego ściany zdobią cztery tablice pamięci.

Na pierwszej tablicy złożono hołd mieszkańcom Chyloni, którzy oddali życie za ojczyznę w trakcie wojennych zmagań. W inskrypcji, znajdującej się na tablicy, możemy przeczytać:

„Ku czci i pamięci Najdroższym Ojcom, Synom i Braciom z parafii Chyloni, którzy życie Ojczyźnie w ofierze oddali. Błogosław Jezu, Tym, którzy serce Twe! kochają.”

Każda z pozostałych tablic zawiera nazwiska poległych, podzielonych według frontu, na którym walczyli. Na drugiej tablicy, poświęconej zachodniemu frontowi w latach 1914-1920, znajduje się lista

• Franciszek Potrykus,
• Franciszek Lubner,
• Paweł Bark,
• Konrad Kortas,
• Jan Hildebrandt,
• Paweł Damer,
• Paweł Reiter,
• Augustyn Kas,
• Franciszek Neumann,
• Paweł Denz,
• Teodor Semmerling,
• Jan Młyński,
• Teofil Bork,
• Augustyn Hildebrandt,
• Jan Bissa,
• Jan Samp.

Trzecia tablica również odnosi się do zachodniego frontu, a znajdują się na niej kolejne nazwiska poległych:

• Franciszek Reiter,
• Józef Wittbrodt,
• Augustyn Lubner,
• Józef Bieszk,
• Franciszek Paszke,
• Jan Kollmetz,
• Józef Lubner,
• Antoni Rohda.

Ostatnia, czwarta tablica, dedykowana frontowi wschodniemu, znajduje się na cokole i oddaje hołd następującym osobom:

• Ignacy Reiter,
• Józef Damer,
• Antoni Szymański,
• Antoni Chamerka,
• Antoni Falkowski,
• Leon Miotk,
• Paweł Kośnicki,
• Józef Bieszk,
• Michał Szmidtke,
• Józef Kuhn,
• Leon Węsierski,
• Augustyn Donimirski,
• Jan Jasinski,
• Franciszek Samp,
• Augustyn Szwichtenberg,
• Józef Rintz.

Pomnik stanowi nie tylko miejsce pamięci, ale także symbol oddania i poświęcenia, jakie mieszkańcy Gdyni wykazali podczas tragicznych wydarzeń I wojny światowej.

---

Oceń: Pomnik Ofiar I Wojny Światowej w Gdyni

---