11 Bateria Artylerii Stałej w Gdyni, znana jako 11 BAS, to część obrony wybrzeża Polski, która ma istotne znaczenie w regionie. Zlokalizowana na klifowym wybrzeżu Bałtyku, stanowi niezwykły przykład militarnej architektury. W szczególności znajduje się w malowniczej dzielnicy Gdyni, Redłowie, która przyciąga turystów swoją urodą, jak i historycznym kontekstem.
Co istotne, bateria ta jest uważana za najlepiej zachowaną polską baterię artylerii nadbrzeżnej, co sprawia, że stanowi ważny punkt nie tylko w historii militarnej, ale także w atrakcjach turystycznych regionu. Dzięki swojemu strategicznemu usytuowaniu, Bateria Artylerii Stałej w Gdyni ma zarówno walory edukacyjne, jak i rekreacyjne, oferując odwiedzającym możliwość odkrywania dawnych umocnień i ich wpływu na współczesne obronne systemy wybrzeża.
Geneza i historia
Geneza 11. Baterii Artylerii Stałej w Gdyni sięga czasów tuż po zakończeniu II wojny światowej, kiedy to podjęto decyzję o wzmocnieniu polskiego wybrzeża. Wiele doświadczeń z walk obronnych we wrześniu 1939 roku, szczególnie z działań helskiej baterii pod dowództwem H. Laskowskiego (numer 31), wpłynęło na decyzje dotyczące nowych umocnień. W okresie od 1947 do 1957 roku powstało na polskim wybrzeżu Bałtyku kilka baterii artyleryjskich, w tym aż siedem w rejonie Zatoki Gdańskiej.
Budowa 11. Baterii rozpoczęła się w październiku 1946 roku. Do Redłowa przeniesiono 31. Dywizjon Artylerii Nadbrzeżnej, któremu dowodził komandor Zbigniew Przybyszewski, mający za sobą doświadczenia z helskiej baterii z 1939 roku. W realizacji projektu wykorzystano wiedzę i umiejętności zdobyte w czasie II Rzeczypospolitej. Wybudowano cztery dwupoziomowe stanowiska wraz z działobitniami i magazynami amunicyjnymi, które ulokowane były poniżej. Ich wygląd mocno nawiązywał do konstrukcji baterii Laskowskiego.
Na zewnętrznej stronie wzniesiono sowieckie armaty morskie B-13 o kalibrze 130 mm. Ukończenie prac budowlanych miało miejsce w 1948 roku, a pierwsze strzelania próbne odbyły się w czerwcu tego roku, natomiast taktyczne testy były prowadzone w sierpniu. W kolejnych latach, aż do 1957, kontynuowano prace nad infrastrukturą. W ramach uzupełnienia zrealizowano m.in. centralę artyleryjską, główny punkt kierowania ogniem oraz elektrownię, a także magazyny amunicyjne oraz wysunięte punkty obserwacyjne.
O bezpieczeństwo obiektu dbała artyleria przeciwlotnicza, sieć transzei oraz stanowiska broni maszynowej. W 1950 roku, na skutek reorganizacji, nadano baterii obecną nazwę. Od lat sześćdziesiątych XX wieku, placówkę tą obsługiwało 76 żołnierzy.
Schyłek i renowacja
W miarę jak technologie wojskowe nieustannie się rozwijały, znaczenie stałych obiektów obronnych ulegało zredukowaniu. W wyniku rozwoju uzbrojenia rakietowego oraz awiacji, w marcu 1974 roku zdecydowano się na rozformowanie jednostki obsługującej te dzieła. Po tym wydarzeniu, pomimo udostępnienia stanowisk dla ogółu społeczeństwa, nie poddano ich dewastacji.
W latach 80. XX wieku jednak jedno z kluczowych miejsc, mianowicie stanowisko nr 2, uległo osunięciu na skutek naturalnych procesów, ostatecznie osiadając na klifowym zboczu.
Dlatego też, w latach 2006–2009 podjęto działania mające na celu przeprowadzenie częściowej renowacji tych obiektów. Prace te zrealizowano dzięki zaangażowaniu wielu organizacji. Wśród nich znalazły się Stowarzyszenie Ochrony Fortyfikacji Reduta, Pomorskie Forum Eksploracyjne, Rada Dzielnicy Redłowo oraz Urząd Miasta Gdynia, a także Marynarka Wojenna RP. Z tej okazji, miejsca te zyskały nową jakość i są obecnie udostępnione do zwiedzania.
Przypisy
- a b c d e 11 BAS w Gdyni-Redłowie [online], InfoGdańsk, 14.08.2017 r. [dostęp 19.09.2021 r.]
- a b c 11 Bateria Artylerii Stałej Gdynia-Redłowo, tablica informacyjna in situ.
Pozostałe obiekty w kategorii "Budynki wojskowe":
Ośrodek Szkolenia Żeglarskiego Marynarki Wojennej | Klub Marynarki Wojennej | Dom podoficerski Funduszu Kwaterunku Wojskowego w GdyniOceń: 11 Bateria Artylerii Stałej w Gdyni